Siphon

Leeuwen naar de polder

Syphon nabij Zeeburg tot lozing van stadswater van Amsterdam. Voltooide syphon. Gezicht op het binnensyphonhoofd, genomen van het buitenhoofd.
Bron: Nationaal archief, Fotocollectie Rijkswaterstaat. Fotograaf P.Oosterhuis

Toen de syphon in 1942 werd vervangen tijdens de aanleg van het Amsterdam Rijnkanaal (een verbreding en verlenging van het bestaande Merwedekanaal), stonden de leeuwen in de weg en werden ze opgeslagen. Tien jaar later werden ze geschonken aan de Noordoostpolder die toen tien jaar bestond. In Emmeloord werden zij op nieuwe sokkels opgesteld en vormden daar het Leeuwenmonument. Maar toen het verkeer drukker werd, stonden ze ook daar in de weg. In 1964 werden ze daarom naar de stadsdeelwerf van Emmeloord gebracht.

Oudejaarsstunten

In de oudejaarsnacht van 1964/1965 wilden 15 mannen uit Kraggenburg een oudejaarsstunt uithalen: een leeuw uit Emmeloord moest naar Kraggenburg. Het was een hele toer, want de leeuwen waren vastgevroren, maar het lukte. Emmeloord reageerde sportief, ze mochten hem houden en het bijbehorende exemplaar kregen ze er bij. De vier leeuwen vormden namelijk twee stellen: van elk stel had de een de linkerpoot over de rechter geslagen en de andere de rechterpoot over de linker. Zo hadden ze ook langs het Merwedekanaal gestaan: aan elke kant van het kanaal een met de linkerpoot boven en een met de rechterpoot boven. Het andere stel leeuwen werd ook van de stadsdeelwerf gehaald en kreeg een plek in de Meldestraat in Emmeloord.

Een van de Kraggenburgse leeuwen werd in de oudejaarsnacht van 1975/1976 door vijf inwoners van Nagele meegenomen. Kraggenburg noemde zich ondertussen Leeuwendorp en eiste hun leeuw terug. In Nagele kwam een slecht afgietsel van de ontvoerde leeuw te staan. De vijfde leeuw dus.

Lion Noir

In 2010 plaatste de gemeente Emmeloord vier zwart betonnen replica's van een van de leeuwen uit de Meldestraat bij de opgeknapte Poldertoren.
Het is een ontwerp van Marieke van Diemen. De vier leeuwen zijn een afgietsel van de leeuw met de rechterpoot over de linker. Toch zijn ze niet alle vier precies het hetzelfde. De kunstenares heeft kleine verschillen tussen de exemplaren aangebracht. En zo waren er dus negen leeuwen.

Foto: www.geocaching.com

leeuw westkant kanaal

Vier nieuwe leeuwen voor Zeeburg

Leeuwen nummer tien tot en met dertien staan sinds november 2015 ter weerszijde van het Amsterdam Rijnkanaal, boven de huidige syphon (uit 2006). Op hun oude plek dus.

Rijkswaterstaat plaatste deze replica's als afsluiting van het project 'verwijderen Sluiseiland' (even verderop in het Amsterdam Rijnkanaal) Alle vier met de rechterpoot over de linker, want ze zijn gegoten in dezelfde mal als de vier Emmeloordse nazaten.

>>meer over Gemaal Zeeburg

leeuw oostkant kanaal

Bart van Hoven en zijn leeuwen

Bart van Hoven, die eind negentiende eeuw de leeuwen ontwierp, zal niet hebben voorzien dat zijn leeuwen zo zouden jongen. Wel werden ze indertijd zeer geprezen: "De vier uit Franschen bergsteen gehouwen leeuwen, welke, liggende op hunne granieten voetstukken, de groote sluis van het Merwedekanaal bij Zeeburg een monumentaal karakter verleenen, geven een impressie van krachtvolle getuigen van den kunstenaar en diens doorwrochten kennis der natuur". (John F. Hulk in Elseviers geïllustreerd maandschrift, XVII, 9e jaargang no. 1)

Minder succes had Van Hoven met zijn leeuwen in het Westermanmonument in Artis, dat hij in hetzelfde jaar ontwierp Het architectuur- en bouwtijdschrift De Opmerker schrijft: "De voornaamste fout, waaraan dit werk zijn fiasco heeft te danken, is het totaal gemis aan goede architectuur. Blinkt het vrouwefiguur al niet door bijzondere schoonheid uit, de leeuw mist totaal alle aantrekkelijkheid en gelijkt nog meer op een oudenman, dan zoals Hildebrand zegt dat een leeuw er in een beestenspel uitziet. Hoe is het mogelijk, vlak voor de galerij der wilde dieren, waar men een prachtige leeuw in natura kan bewonderen, zulk een parodie op dit edele dier te plaatsen. Arme kunst, die zulk een natuur tot leermeester heeft."

Bronnen en meer informatie:

http://www.emmeloord.info/centrum/leeuwen

http://www.emmeloord.info/kunst-in-emmeloord/217-leeuwen-1

http://www.flevolanderfgoed.nl/home/kunst/noordoostpolder/emmeloord/leeuwen.html

www.theobakker.net/pdf/sluizen.pdf

www.ijopener.nl/edities/2015_12.pdf

www.zeeburgerdijk-oost.nl

http://www.authentiekeplafonds.nl/referenties/leeuwen_van_zeeburg/lightbox/

(foto's van het maken van de Emmeloordse replica's)

Westerman Monument met leeuw

Foto: https://rkd.nl/explore/images/116226

	Syphon nabij Zeeburg tot lozing van stadswater van Amsterdam. Voltooide syphon. Gezicht op het binnensyphonhoofd, genomen van het buitenhoofd. Bron: Nationaal archief, Fotocollectie Rijkswaterstaat. Fotograaf P.Oosterhuis Toen de syphon in 1942 werd vervangen tijdens de aanleg van het Amsterdam Rijnkanaal (een verbreding en verlenging van het bestaande Merwedekanaal), stonden de leeuwen in de weg en werden ze opgeslagen. Tien jaar later werden ze geschonken aan de Noordoostpolder die toen tien jaar bestond. In Emmeloord werden zij op nieuwe sokkels opgesteld en vormden daar het Leeuwenmonument. Maar toen het verkeer drukker werd, stonden ze ook daar in de weg. In 1964 werden ze daarom naar de stadsdeelwerf van Emmeloord gebracht.
Oudejaarsstunten In de oudejaarsnacht van 1964/1965 wilden 15 mannen uit Kraggenburg een oudejaarsstunt uithalen: een leeuw uit Emmeloord moest naar Kraggenburg. Het was een hele toer, want de leeuwen waren vastgevroren, maar het lukte. Emmeloord reageerde sportief, ze mochten hem houden en het bijbehorende exemplaar kregen ze er bij. De vier leeuwen vormden namelijk twee stellen: van elk stel had de een de linkerpoot over de rechter geslagen en de andere de rechterpoot over de linker. Zo hadden ze ook langs het Merwedekanaal gestaan: aan elke kant van het kanaal een met de linkerpoot boven en een met de rechterpoot boven. Het andere stel leeuwen werd ook van de stadsdeelwerf gehaald en kreeg een plek in de Meldestraat in Emmeloord. Een van de Kraggenburgse leeuwen werd in de oudejaarsnacht van 1975/1976 door vijf inwoners van Nagele meegenomen. Kraggenburg noemde zich ondertussen Leeuwendorp en eiste hun leeuw terug. In Nagele kwam een slecht afgietsel van de ontvoerde leeuw te staan. De vijfde leeuw dus.	Lion Noir In 2010 plaatste de gemeente Emmeloord vier zwart betonnen replica's van een van de leeuwen uit de Meldestraat bij de opgeknapte Poldertoren. Het is een ontwerp van Marieke van Diemen. De vier leeuwen zijn een afgietsel van de leeuw met de rechterpoot over de linker. Toch zijn ze niet alle vier precies het hetzelfde. De kunstenares heeft kleine verschillen tussen de exemplaren aangebracht. En zo waren er dus negen leeuwen. Foto: www.geocaching.com
leeuw westkant kanaal	Vier nieuwe leeuwen voor Zeeburg Leeuwen nummer tien tot en met dertien staan sinds november 2015 ter weerszijde van het Amsterdam Rijnkanaal, boven de huidige syphon (uit 2006). Op hun oude plek dus. Rijkswaterstaat plaatste deze replica's als afsluiting van het project 'verwijderen Sluiseiland' (even verderop in het Amsterdam Rijnkanaal) Alle vier met de rechterpoot over de linker, want ze zijn gegoten in dezelfde mal als de vier Emmeloordse nazaten. >>meer over Gemaal Zeeburg
leeuw oostkant kanaal
Bart van Hoven en zijn leeuwen Bart van Hoven, die eind negentiende eeuw de leeuwen ontwierp, zal niet hebben voorzien dat zijn leeuwen zo zouden jongen. Wel werden ze indertijd zeer geprezen: "De vier uit Franschen bergsteen gehouwen leeuwen, welke, liggende op hunne granieten voetstukken, de groote sluis van het Merwedekanaal bij Zeeburg een monumentaal karakter verleenen, geven een impressie van krachtvolle getuigen van den kunstenaar en diens doorwrochten kennis der natuur". (John F. Hulk in Elseviers geïllustreerd maandschrift, XVII, 9e jaargang no. 1) Minder succes had Van Hoven met zijn leeuwen in het Westermanmonument in Artis, dat hij in hetzelfde jaar ontwierp Het architectuur- en bouwtijdschrift De Opmerker schrijft: "De voornaamste fout, waaraan dit werk zijn fiasco heeft te danken, is het totaal gemis aan goede architectuur. Blinkt het vrouwefiguur al niet door bijzondere schoonheid uit, de leeuw mist totaal alle aantrekkelijkheid en gelijkt nog meer op een oudenman, dan zoals Hildebrand zegt dat een leeuw er in een beestenspel uitziet. Hoe is het mogelijk, vlak voor de galerij der wilde dieren, waar men een prachtige leeuw in natura kan bewonderen, zulk een parodie op dit edele dier te plaatsen. Arme kunst, die zulk een natuur tot leermeester heeft." Bronnen en meer informatie: http://www.emmeloord.info/centrum/leeuwen http://www.emmeloord.info/kunst-in-emmeloord/217-leeuwen-1 http://www.flevolanderfgoed.nl/home/kunst/noordoostpolder/emmeloord/leeuwen.html www.theobakker.net/pdf/sluizen.pdf www.ijopener.nl/edities/2015_12.pdf www.zeeburgerdijk-oost.nl http://www.authentiekeplafonds.nl/referenties/leeuwen_van_zeeburg/lightbox/ (foto's van het maken van de Emmeloordse replica's)	Foto: https://rkd.nl/explore/images/116226

Leeuwen langs het kanaal

Leeuwen naar de polder